Żyjemy w czasach, kiedy coraz więcej usług publicznych dostępnych jest tylko zdalnie, przez internet. W ten sposób można na przykład przeglądać informacje z kilku dużych baz danych działających w Polsce. A czy istnieje możliwość, aby skorzystać z tradycyjnej, „analogowej” wersji?
Czym wyróżnia się Krajowy Rejestr Sądowy?
Bez wątpienia trzeba wskazać na długi czas budowania bazy. Od przyjęcia ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (20 sierpnia 1997 roku) do jego uruchomienia minęły niemal cztery lata. Baza danych ostatecznie została upubliczniona dopiero pierwszego stycznia 2001 roku.
Duża różnica jest też widoczna w modelu gromadzenia danych, które weszły w skład tego zbioru. Widać to szczególnie dobrze, gdy zestawimy KRS z bazą NIP. Ta druga była budowana od zera. Tak samo zresztą, jak baza REGON, która działa w Polsce już od kilkudziesięciu lat.
Krajowy Rejestr Sądowy tworzono w zupełnie inny sposób. Intencją ustawodawcy było połączenie w jednym miejscu informacji z takich zbiorów, jak Rejestr Handlowy, Rejestr Fundacji, Rejestr Przedsiębiorstw Państwowych czy Rejestr Stowarzyszeń.
Kluczowe okazało się założenie, jakoby przeglądanie danych ze wszystkich wymienionych wcześniej baz było czasochłonne, a na dodatek nieusystematyzowane, a więc — z punktu widzenia obywateli — uciążliwe. Krajowy Rejestr Sądowy nie powstał więc „od zera”, ale już od początku korzystał z informacji zgromadzonych właśnie w tych zbiorach.
Dziś dobrze widać to na przykład, gdy porównamy strukturę rejestru KRS do innych publicznych baz danych. Podział na rejestry wciąż odgrywa tu bardzo dużą rolę. Co więcej, KRS wciąż ewoluuje. W 2020 roku dodano na przykład nowy zasób: Rejestr Dłużników Niewypłacalnych.
Konstrukcja Krajowego Rejestru Sądowego: o czym warto wiedzieć?
Na KRS składa się sześć działów, gdzie można znaleźć wiele informacji o podmiotach, które muszą mieć swój identyfikator w Krajowym Rejestrze Sądowym. Można tu wskazać nie tylko na działalności gospodarcze. Zgodnie z literą prawa, w bazie znajdują się też dane o stowarzyszeniach rejestrowych, fundacjach, a także jednostkach samorządu terytorialnego.
Kolejne działy skrywają zaskakująco dużo praktycznych informacji, które mogą dostarczyć nam cennej wiedzy zarówno o kondycji finansowej sprawdzanego podmiotu, jak i o adresie, siedzibach, a nawet osobach uprawnionych do reprezentowania go na zewnątrz.
Krajowy Rejestr Sądowy dostarcza nawet tak dokładnych danych, jak informacji o przekształceniach, podziałach oraz formie prawnej. Można je znaleźć w Dziale I. Co więcej, użytkownik może też dokładnie prześledzić połączenia firm, analizując, z jakich podmiotów powstała działalność w obecnej formie.
Handlowcy szczególnie docenią informacje zgromadzone w Dziale III. To właśnie tam odnajdziemy identyfikatory PKD, dzięki którym można szybko ustalić, w jakim obszarze rynku działa dana firma. Może to pomóc w stworzeniu spersonalizowanej oferty handlowej.
W kolejnych działach można odnaleźć informacje o zaległościach podatkowych. Jeśli podmiot nie opłacił w porę składek na ZUS czy nie uiścił podatku VAT, to takie informacje również będą widoczne w bazie KRS. Taka wiedza — w połączeniu z Białą Listą Podatników VAT — skutecznie chroni inne podmioty przed związaniem się z niewiarygodnym partnerem w biznesie.
Dużo kontrowersji wzbudziło dodanie do Krajowego Rejestru Sądowego tak zwanego Rejestru Dłużników Niewypłacalnych. Mogą tam trafić osoby fizyczne prowadzące działalność oraz ich wspólnicy, a także dłużnicy alimentacyjni. W tym celu muszą zaistnieć takie przesłanki, jak:
- ogłoszenie upadłości,
- niewystarczający majątek dłużnika, który nie pozwala na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego,
- zarządzenie kwoty, której nie można uzyskać w trybie egzekucji sądowej.
Jak można przeglądać bazę KRS?
Od 2011 roku zbiór dostępny jest on-line. Oznacza to, że jeśli skorzystamy na przykład z wyszukiwarki KRS w bazie ALEO.com,to bez trudu dotrzemy do wszystkich informacji, jakie oddaje nam Krajowy Rejestr Sądowy. To prosty i bezpieczny sposób. Zwłaszcza teraz, w erze pandemii.
Mimo postępującej digitalizacji ustawodawca wciąż zachował możliwość przeglądania bazy w sposób tradycyjny. Stworzona w 1997 roku siatka Sądów Rejonowych wciąż funkcjonuje. W Polsce mamy 21 takich instytucji z odpowiednią właściwością, gdzie nadal można uzyskać odpis z bazy w tradycyjnej formie.
Warto podkreślić, że na terenie każdego województwa znajduje się co najmniej jeden taki Sąd, co znacznie ułatwia dotarcie do interesujących nas danych. Szybciej będzie jednak przeglądać KRS przez internet.