Pracodawca ustalający harmonogram pracy jest ściśle ograniczony przepisami kodeksu pracy. Co do zasady, pracownikowi przysługuje odpoczynek w ustawowo określonym wymiarze w ciągu dnia, czy też całego tygodnia.
Są jednak wyjątki.
Odpoczynek dobowy
Zgodnie z powszechną zasadą, pracownikowi w każdej dobie pracowniczej przysługuje 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Wyjątek od tej reguły dotyczy jedynie osób zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy. Jak wyjaśnia kodeks pracy, chodzi o pracowników kierujących jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępców lub pracowników wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy oraz głównych księgowych. Od zasady 11 godzinnej przerwy można odejść w nagłych przypadkach wynikających np. z konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska, usunięcia awarii. Takim pracownikom należy się jednak wyrównanie z tytułu nadgodzin.
Co ustawodawca miał na myśli w punkcie stanowiącym o odpoczynku pracownika? Zasadnicze znaczenie ma w tym przypadku wprowadzona do kodeksu pracy definicja doby pracowniczej. Wyznacza ona bowiem granice, w których pracownikowi należy zapewnić 11-godzinny odpoczynek.
PRZYKŁAD: Doba pracownicza pracownika, który rozpoczął pracę o godz. 6.00 danego dnia, trwa do godz. 6.00 następnego dnia. Ponieważ między tymi godzinami musi mieć zapewniony 11-godzinny odpoczynek dobowy, może pracować w tej dobie maksymalnie do godziny 19.00 (13 godzin), aby nie zostało naruszone jego prawo do tego odpoczynku.
Kodeks pracy 2019 – Nowe Wydanie. Praktyczny komentarz z przykładami>>>
Odpoczynek tygodniowy
Każdy pracownik ma prawo do 11 godzin odpoczynku na dobę i 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego. Oznacza to, że w skład 35 godzin odpoczynku tygodniowego może być wliczony odpoczynek dobowy. Zgodnie z kodeksem pracy, odpoczynek 35-godzinny należy zapewnić pracownikowi w każdym tygodniu liczonym od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego, a nie od poniedziałku do piątku (chyba że okres rozliczeniowy rozpoczyna się właśnie w poniedziałek).
PRZYKŁAD U pracodawcy praca jest wykonywana również w niedzielę. W okresie od 1 do 14 kwietnia 2019 r. występują 2 pełne tygodnie i w każdym z nich należy zapewnić pracownikowi nieprzerwany 35-godzinny odpoczynek. W pierwszym tygodniu pracodawca zapewnia go 1 i 2 kwietnia, natomiast w drugim tygodniu 13 i 14 kwietnia. Powoduje to, że w razie potrzeby pracodawca może zaplanować pracownikowi pracę nawet przez kolejne 10 dni (w okresie od 3 do 12 kwietnia 2019 r.), bez naruszania przepisów o odpoczynku tygodniowym. Takie postępowanie jest Czytaj dalej